W odpowiedzi na liczne pytania dotyczące śniętych ryb na rz. Elbląg, które w ostatnim czasie pojawiły się na odcinku rzeki od m. Nowakowo do Bulwaru Zygmunta Augusta prezentujemy materiały opublikowane przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie:
Cel badań osadów dennych
„Na dnie jezior, rzek, kanałów rzecznych i zbiorników zaporowych w wyniku sedymentacji zawiesin mineralnych i organicznych pochodzących z erozji, a także składników wytrącających się z wody, powstają osady. W wielu lokalizacjach w tworzeniu się osadów bierze także udział materiał wnoszony wraz ze ściekami przemysłowymi i komunalnymi oraz spływem powierzchniowym z terenów zurbanizowanych, przemysłowych i rolniczych. W osadach wodnych jest zatrzymywana większość potencjalnie szkodliwych metali i związków organicznych trafiających do wód powierzchniowych. Akumulowane są w nich pierwiastki, które miały lub mają obecnie szerokie zastosowanie w gospodarce m. in. cynk, miedź, chrom, kadm, ołów, nikiel, rtęć. W osadach zatrzymywane są również trwałe zanieczyszczenia organiczne (TZO) m. in. wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) i związki chloroorganiczne takie jak pestycydy chloroorganiczne i polichlorowane bifenyle (PCB).
Jakość osadów wodnych jest istotna dla dobrego stanu środowiska wód, ponieważ są one integralną częścią środowiska wód powierzchniowych, a bytujące w nich organizmy wodne biorą udział nie tylko w bigeochemicznych transformacjach, ale także odgrywają podstawową rolę w utrzymaniu czystości wód, rozkładzie materii organicznej i produkcji pierwotnej. Obecność wysokich zawartości potencjalnie szkodliwych składników w osadach ujemnie wpływa na jakość środowiska wód powierzchniowych. Zanieczyszczone osady mogą szkodliwe oddziaływać na zasoby biologiczne wód i często pośrednio na zdrowie człowieka. Wstępujące w osadach metale ciężkie i inne substancje niebezpieczne mogą akumulować się w łańcuchu troficznym do poziomu, który jest toksyczny dla organizmów wodnych, zwłaszcza drapieżników, a także mogą stwarzać ryzyko dla ludzi. Osady o wysokiej zawartości szkodliwych składników są potencjalnym ogniskiem zanieczyszczenia środowiska. Część szkodliwych składników zawartych w osadach może ulegać ponownemu uruchomieniu do wody w następstwie procesów chemicznych i biochemicznych przebiegających w osadach, jak również mechanicznego poruszenia wcześniej odłożonych zanieczyszczonych osadów na skutek naturalnych procesów albo podczas transportu bądź bagrowania. Podczas powodzi zanieczyszczone osady mogą być przemieszczane na gleby tarasów zalewowych albo transportowane w dół rzek.
Osady powstające na dnie rzek, jezior, zbiorników zaporowych, kanałów jak również u wybrzeży mórz są powszechnie wykorzystywane do kontroli jakości środowiska pod względem zanieczyszczenia zarówno metalami ciężkimi, jak i szkodliwymi związkami organicznymi. Ze względu na wielokrotnie wyższe stężenia substancji szkodliwych w osadach, w porównaniu do ich zawartości w wodzie, analiza chemiczna osadów umożliwia wykrywanie i obserwację zmian w ich zawartości nawet przy stosunkowo niewielkim stopniu zanieczyszczenia.
Źródło informacji: https://www.gov.pl/web/gios/cel-badan-osadow-dennych-rzek-i-jezior
